Wydanie internetowe 2012

Jeden z autorów książki o Stanisławie Mierzwie po spotkaniu promocyjnym

„STANISŁAW MIERZWA - LUDOWIEC NIEZŁOMNY”

     We wtorek 27 marca 2012 r. w przeddzień 67. rocznicy porwania przez NKWD szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, w siedzibie Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ulicy Gołębiej 13 w Krakowie miało miejsce spotkanie promujące książkę „STANISŁAW MIERZWA 1905-1985 LUDOWIEC I DZIAŁACZ NIEPODLEGŁOŚCIOWY” pod red. Mateusza Szpytmy. Przypomnijmy, że publikacja jest pokłosiem konferencji naukowej, zorganizowanej w październiku 2010 r. przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, Wydział Historyczny Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach w 25. rocznicę śmierci Stanisława Mierzwy i zawiera teksty wygłoszonych tam wówczas referatów.

     W trwającym ponad trzy godziny spotkaniu uczestniczyło kilkadziesiąt osób. Gospodarzami spotkania był Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie.

     Po powitaniu gości przez Dyrektora Instytutu Historii UJ dr hab. Stanisława Srokę wyświetlono kilkuminutowy fragment filmu pt. „Proces Szesnastu” w reżyserii Włodzimiera Dusiewicza, dokumentującego przebieg rozprawy sądowej w 1945 roku w Moskwie 16. porwanych, w tym także Stanisława Mierzwy. Następnie w zorganizowanej rozmowie panelowej pt. „Stanisław Mierzwa - Ludowiec Niezłomny” prowadzonej przez dra Marka Lasotę, Dyrektora Oddziału IPN w Krakowie, udział wzięli nieprzeciętni goście - autorzy poszczególnych rozdziałów książki.

     Mgr Mateusz Szpytma (IPN), redaktor naukowy promowanej książki, syntetycznie scharakteryzował przewodnie wątki wszystkich artykułów pomieszczonych w wydawnictwie. Później zabrali głos obecni na promocji autorzy artykułów: prof. Alina Fitowa, mgr Elżbieta Pietrzyk (IPN), dr Arkadiusz Indraszczyk (w zastępstwie dra Janusza Gmitruka, Dyrektora Muzeum Polskiego Ruchu Ludowego) oraz Jacek Mierzwa, już obszerniej omawiając treść swoich publikacji i końcowe konkluzje.

     Młodzieńcze lata Stanisława Mierzwy przybliżyła zebranym gościom wybitna znawczyni historii ruchu ludowego i jedyny dotąd biograf Mierzwy - prof. Alina Fitowa. W swym wystąpieniu prof. Fitowa oprócz charakterystyki sylwetki głównego bohatera spotkania duży nacisk położyła również na działalność polityczną małżonki Stanisława Mierzwy - Heleny Ściborowskiej-Mierzwiny. Miłość, wspólne idee i wspólna praca polityczna złączyły ich już w czasach studenckich. To zaangażowanie obojga w działalność społeczno-polityczną dla wsi polskiej, dla Polski przetrwało do końca ich życia, pomimo wielu ciężkich i bolesnych doznań, jakie musieli znieść trwając przy swoich patriotycznych ideach.

     Niewątpliwie jednym z ciekawszych rozdziałów wydanej publikacji jest niezwykle ważny i mało dotąd poruszany fakt inwigilacji Stanisława Mierzwy przez agenturę bezpieczeństwa PRL. Podczas spotkania wielu cennych informacji na ten temat udzieliła przybyłym gościom Elżbieta Pietrzyk z krakowskiego Oddziału IPN, zaznaczając w swojej wypowiedzi, że osobą Stanisława Mierzwy od 1953 interesowało się ponad 100 różnych tajnych współpracowników. […] Bezpieka orientowała się w sytuacji domowej Mierzwów. Do dziś w aktach przetrwały zrobione przez pracowników pionu „B” fotografie ze ślubu jego syna Jacka.

     O wzajemnych relacjach Mierzwy i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego mówił redaktor wydawnictwa Mateusz Szpytma. W zmieniającej się sytuacji politycznej popularność Mierzwy próbowali wykorzystać stalinowscy działacze ZSL […], czego dowodem były próby włączenia Mierzwy w działalność tego stronnictwa. […] Mierzwa dość szybko nauczył się wykorzystywać te zabiegi i oddziaływać na struktury partyjne ZSL, dzięki którym w konsekwencji mógł doprowadzić do wielu cennych inicjatyw, w tym do utworzenia Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach.

     Doktor Arkadiusz Indraszczyk w swojej krótkiej wypowiedzi skupił się na ewolucji kontaktów Stanisława Mierzwy z przywódcami NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych.

     Szczególny, osobisty charakter na zakończenie spotkania miało wystąpienie Jacka Mierzwy. Dziękując wszystkim osobom i instytucjom okazującym przez wiele lat życzliwość i pomoc rodzinie Mierzwów w trudnych dla niej chwilach, dał wyraz pamięci i szacunku dla ideałów, którym wierny pozostał jego ojciec. Podziękował także za trud zorganizowania konferencji naukowej w 2010 roku i wydania promowanej książki. Podzielił się również ze słuchaczami nieznanymi dotąd faktami z życia ojca, o których dowiedział się czytając jego pamiętniki.

     Po wysłuchaniu wszystkich prelegentów wywiązała się ożywiona dyskusja, w której głos zabierali m.in. dr M. Lasota, prof. A. Fitowa, dr J. Hebda (autor jednego z artykułów), red. Jan Antoł, dr Dionizy Smyk, dr Grzegorz Nieć.

     Pod koniec spotkania dr Dionizy Smyk w imieniu Prezesa Ogólnopolskiego Związku Żołnierzy Batalionów Chłopskich odznaczył za zasługi dla Ruchu Ludowego prof. Alinę Fitową Medalem 70-lecia Batalionów Chłopskich.

Janusz Skicki

Wierzchosławice, dnia 5.03.2012 r.

     W uzupełnieniu do artykułu mgr. Janusza Skickiego, kierownika Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, pragnę poinformować, że o spotkaniu promocyjnym książki pisał m.in. PS (?) w "Dzienniku Polskim" (Nr 73, (20/20 605, 2012 r.) w notatce Pamięci niezwykłego ludowca, a samo spotkanie filmowała ekipa krakowskiego Oddziału TVP. Relację można obejrzeć w Kronice Krakowskiej wyemitowanej 27.03.2012 r. o godz. 21.45 wybierając adres internetowy:

http://www.tvp.pl/krakow/kronika/wideo/27-iii-2012-godz-2145/6877389.

    Zdjęcia wykonane podczas spotkania (fot. Tomasz Mierzwa i Wojciech Mierzwa) można obejrzeć w galerii.

    Następnego dnia po promocji książki, 28.03.br. o godz. 21.05 w studio Radia Kraków Mateusz Szpytma, Elżbieta Pietrzyk i Jacek Mierzwa rozmawiali o Stanisławie Mierzwie i o książce w autorskim programie red. Jolanty Drużyńskiej "Koło kultury". Zapis tej audycji znajduje się na stronie internetowej Radia Kraków:

http://www.radiokrakow.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=5864

    Dziękując p. Januszowi Skickiemu za relację z przebiegu spotkania wyrażam nadzieję, że będzie On od tej pory stałym współpracownikiem naszego Rodzinnika M.

Wojciech Mierzwa